محدوده رنگی یا گاموت چیست ؟

محدوده رنگی یا گاموت چیست ؟

نوری که در اثر تابش یا بازتابش از سطوح و اجسام مختلف توسط اعصاب گیرنده چشم ما مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد، رنگ‌ها را می سازد .فیزیک دانان رنگ را به صورت یک طول موج می بینند در کنار دیگر طول موجهایی که تعریف شده اند ، یک فیزیولوژیست رنگ را تعریف اعصاب چشم از نور‌ها می بیند و یک گرافیست با رنگ ها جادو می کند ، یک نقاش افسانه می سازد و یک روانشناس آنها را تعریف می کند.

پس باید بدانیم رنگ‌ها تعریفی هستند که غالب جامعه از دیده‌های خود کرده اند .اما چرا غالب جامعه چون یک عارضه ایی که در اثر جهش ژنتیکی به وجود آمده باعث شده درحدود ۶ درصد از مردان و درصد کمی از زنان دچار اختلالی در رنگدانه تشخیص رنگ سبز شده و این رنگ دانه در برخی طیف های سبز همانند طیف قرمز عمل کند .

بررسی محدوده رنگی

برای بررسی محدوده رنگی قابل رویت که برخی آن را طیف رنگی ، عمق رنگی یا Gamut  نیز می گویند استاندارد‌هایی وجود دارد که در این مقاله آنها را بررسی می کنیم . ذخیره و نمایش رنگ در دستگاه های مختلف بر اساس استاندارد‌های مختلفی صورت می گیرد که به آنها محدوده رنگی می گویند. برای آنکه بهتر این موضوع را درک کنیم چند مثال را بررسی می کنیم.

حتما عکس‌هایی را دیده اید که با دو دوربین مختلف از یک منظره عکس گرفته اند در برخی مواقع (مخصوصا هنگام مقایسه دوربین‌های گوشی‌های مختلف می بینیم برخی از رنگ ها با هم تفاوت دارند که این موضوع فقط به بد و خوب بودن دوربین ربط ندارد بلکه به تجزیه و تحلیلی که در دوربین با توجه به استاندرد Gamut از طیفی نوری که دیده نیز ربط دارد در برخی مواقع دوربین ها نمی توانند با توجه به استانداردی که دارند از برخی از رنگ ها پشتیبانی کنند بنابراین رنگ های نزدیک به آنها را نمایش می دهند .

در مثالی دیگر شاید برای شما اتفاق افتاده باشد که یک فایل پرزنت یا عکسی را در منزل آماده کرده باشید اما در زمان ارایه و یا چاپ با رنگ های دیگری روبرو شوید این به علت عدم سازگاری آن رنگ در استاندارد‌های مختلف در محیط‌های گوناگون می باشد.

استاندارد رنگ در فتوشاپ

همانطور که در تصویر زیر می بینیددر نرم افزار فتوشاپ استانداردهای مختلفی را برای انتخاب رنگ و پالت در هنگام ساختن یک فایل جدید می توان انتخاب کرد که حداکثر سازگاری با بسترهای بعدی که از آن فایل می خواهیم استفاده کنیم را را داشته باشد.

برای یک پارچه سازی طیف رنگی استاندارد‌های مختلفی شکل گرفته که هرکدام رنگ ‌ها را به شکل خودشان تعریف کرده‌اند ممکن است خروجی آنها شبیه هم باشد اما در برخی رنگها اختلافات زیادی وجود دارد و از همه مهم تر برخی رنگ‌ها در برخی استاندارد‌ها وجود ندارد که مجبور می شود رنگی نزدیک به آن را نمایش دهد.

برای نمونه برخی استاندارد‌ها را بررسی می کنیم

Rec 2020/2100

این استاندارد توسط ITU توسعه می یابد و اغلب برای صفحات تلویزیون مورد استفاده قرار می گیرد.

Adobe RGB

همانطور که از اسمش پیداست توسط Adobe  تعریف ،پشتیبانی و توسعه می یابد.

sRGB

توسط مایکروسافت و HP پایه ریزی شده است برای بررسی گاموت تصاویر صفحه‌‌های نمایش لپ تاپ و رایانه بیشتر از این استاندارد استفاده می شود.

سیستم های PAL,SECAM,NTSC نیز برای استانداردسازی رنگ‌هایی که توسط فرستنده‌های تلویزیونی پخش می شدند استفاده می‌شدندو  در حال حاضر نیز از برخی رویه های NTSC در کنار SrGB برای تعریف طیف رنگی مانیتور‌ها استفاده می شود.

درتصاویر زیر تفاوت عکسی که با عمق رنگ استاندارد sRGB  وAdobe RGB  گرفته شده است را می بینید.

در برخی از دوربین‌ها می توان استاندار محدوده رنگی ( Color Space ، Gamut) را تعیین نمود.

در نرم افزار فتوشاپ نیز همانطور که قبلا شرح داده شد می توان طیف رنگی را تعریف نمود.

کل رنگ های قابل دیدن را می‌توان در نمودار زیر در حالت sRGB تعریف نمود.

در استانداردهای مختلف رنگهای قابل نمایش بر اساس مدل بالا به صورت زیر می باشد.

بعد از دانستن تفاوت های طیف رنگ ها با تصویر زیر می توانیم ببینیم استاندارد SRGB به[tps_footer] [/tps_footer] نسبت استاندارد RGB کدام قسمت ها را نمی تواند پوشش دهد.

نکات مثبت و منفی طیف RGB و sRGB نسبت به یکدیگر

نکات مثبت sRGB

•  راحت کار کردن
• نمایش صحیح رنگ ها در محیط وب
•  مناسب برای پرینت

نکات منفی sRGB

• عدم امکان تبدیل به RGB
• محدود بودن رنگ ها نسبت به دیگر استاندارد‌ها

نکات مثبت RGB

•  طیف گسترده رنگ‌ها
• رنگ‌های دقیق و جذاب برای چاپ
•   امکان تبدیل به sRGB

نکات منفی RGB

• کارکردن با آن کمی دشوار است
• عدم نمایش صحیح در محیط وب

حالا که دقیق می دانیم طیف رنگی چیست باید بدانیم مانیتورهای ارزان قیمت تا حدود ۷۰% از طیف رنگی sRGB  را پشتیبانی می‌کنند ولی مانیتور‌های برای رایانه‌‌های رومیزی و صفحات نمایشی برای لپ تاپ ها وجود دارد که تا ۲۵۰% (یعنی تا ۲٫۵ برابر بیشتر) از طیف sRGB را پشتیبانی می کنند.